მუამარ მუჰამედ აბდელ სალამ ჰამიდ აბუ მენიარ ალ-კადაფიპოლკოვნიკად არის ცნობილი კადაფი (1942-2011) - ლიბიელი რევოლუციონერი, სახელმწიფო მოღვაწე, სამხედრო და პოლიტიკური ლიდერი, პუბლიცისტი, ლიბიის დე ფაქტო ხელმძღვანელი 1969-2011 წლებში.
როდესაც კადაფი გადადგა ყველა თანამდებობიდან, მას მოიხსენიებდნენ, როგორც სოციალისტური სახალხო ლიბიის არაბული ჯამაჰირიას 1 სექტემბრის დიდი რევოლუციის ძმათა ლიდერად და ლიდერად ან ძმის რევოლუციის ლიდერად და ლიდერად.
2011 წელს მისი მკვლელობის შემდეგ, ლიბიაში დაიწყო შეიარაღებული ბრძოლა ხელისუფლებისთვის, რამაც გამოიწვია ქვეყნის დაშლა რამდენიმე დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ.
კადაფის ბიოგრაფიაში ბევრი საინტერესო ფაქტია, რომელთა შესახებაც ვისაუბრებთ ამ სტატიაში.
ასე რომ, თქვენს წინაშეა მუამარ კადაფის მოკლე ბიოგრაფია.
კადაფის ბიოგრაფია
მუამარ კადაფის დაბადების ზუსტი თარიღი უცნობია. ზოგიერთი წყაროს თანახმად, იგი 1942 წლის 7 ივნისს დაიბადა, სხვების აზრით - 1940 წელს, ბედუინების ოჯახში, კასრ აბუ ჰადთან ახლოს, ლიბიის სერტიდან 20 კილომეტრში. ის მშობლების 6 შვილის ერთადერთი ვაჟი იყო.
ბავშვობა და ახალგაზრდობა
რადგან კადაფი მომთაბარეების ოჯახში აღიზარდა, რომლებიც მუდმივად უფრო ნაყოფიერ მიწებს ეძებდნენ, ის კარვებში ცხოვრობდა. თავად მუამარი ყოველთვის ხაზს უსვამდა თავის ბედუინურ წარმოშობას, ამაყობდა იმით, რომ ბედუინები თავისუფლებას და ბუნებასთან ჰარმონიას სარგებლობდნენ.
ბავშვობაში, მომავალი პოლიტიკოსი მამამისს დაეხმარა შინაური ცხოველების გამოყვანაში, ხოლო დები დედას დაეხმარნენ საყოფაცხოვრებო მეთვალყურეობაში. კადაფიმ რამდენჯერმე შეიცვალა სკოლა, რადგან მის ოჯახს უწევდა მომთაბარე ცხოვრების წესი.
გაკვეთილების დასრულების შემდეგ, ბავშვი ღამე გაატარა მეჩეთში, ამიტომ მშობლებს არ შეეძლოთ შვილის ქირაობა. მუამარის მამამ გაიხსენა, რომ შაბათ-კვირის ვაჟი დაბრუნდა სახლში, დაახლოებით 30 კმ გაიარა.
კადაფის ოჯახმა კარვები გაშალა ზღვის სანაპიროდან დაახლოებით 20 კილომეტრში. საინტერესო ფაქტი ისაა, რომ ბავშვობაში მუამარს არასდროს უნახავს ზღვა, თუმცა ის შედარებით ახლო მანძილზე იმყოფებოდა. აღსანიშნავია, რომ იგი გახდა მამისა და დედის ერთადერთი შვილი, რომლებმაც განათლება მიიღეს.
რევოლუცია
ახალგაზრდობაში კადაფი ძალიან იყო დაინტერესებული პოლიტიკით, რის შედეგადაც იგი მონაწილეობდა სხვადასხვა მიტინგებში. მოგვიანებით იგი შეუერთდა იატაკქვეშა ორგანიზაციას, რომელსაც ანტიმონარქისტული პოზიცია ჰქონდა.
1961 წლის შემოდგომაზე ამ ორგანიზაციამ გამართა მიტინგი სირიის გაერთიანებული არაბული რესპუბლიკიდან გასვლის წინააღმდეგ. საინტერესოა, რომ მუამარმა დემონსტრანტების წინაშე სიტყვით გამოსვლისას. ამან გამოიწვია მისი სკოლიდან გარიცხვა.
ამის მიუხედავად, ახალგაზრდა კადაფი, სხვა თანამოაზრეებთან ერთად, განაგრძობდა მონაწილეობას სხვადასხვა პოლიტიკურ ქმედებებში, მათ შორის ანტიკოლონიურ საპროტესტო გამოსვლებში იტალიის წინააღმდეგ და მეზობელ ალჟირში რევოლუციის მხარდაჭერაში.
აღსანიშნავია, რომ მუამარ კადაფი იყო ალჟირის რევოლუციის მხარდამჭერი აქციის ხელმძღვანელი და ორგანიზატორი. მოძრაობა იმდენად სერიოზული აღმოჩნდა, რომ თითქმის მაშინვე გადაიზარდა მთავარ პროტესტად მონარქიის წინააღმდეგ. ამისათვის ის დააკავეს, რის შემდეგაც იგი გააძევეს ქალაქგარეთ.
შედეგად, მუამარი იძულებული გახდა სწავლა მისურატას ლიცეუმში, რომელიც მან წარმატებით დაამთავრა 1963 წელს. ამის შემდეგ, ის სწავლობდა სამხედრო კოლეჯში და დაამთავრა ლეიტენანტის წოდება. მომდევნო წლებში ბიჭი მსახურობდა ჯარში, კაპიტნის წოდებას მიაღწია.
მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ კადაფი სწავლობდა დიდ ბრიტანეთში, სადაც ისლამის ყველა ნორმასა და წესს იცავდა - არ სვამდა ალკოჰოლს და არ სტუმრობდა გასართობ დაწესებულებებს.
ლიბიაში 1969 წლის ცნობილი გადატრიალებისთვის მზადება ხუთი წლით ადრე დაიწყო. მუამარმა დააფუძნა ანტისამთავრობო ორგანიზაცია OSOYUS (თავისუფალი ოფიცრების კავშირისტი სოციალისტები). ამ მოძრაობის ხელმძღვანელობამ ფრთხილად შეიმუშავა მომავალი გადატრიალების გეგმა.
დაბოლოს, 1969 წლის 1 სექტემბერს კადაფიმ, თანამოაზრეების დიდ არმიასთან ერთად, დაიწყო მონარქიის დამხობა ქვეყანაში. აჯანყებულებმა სწრაფად აიღეს კონტროლი ყველა მნიშვნელოვან სტრატეგიულ ობიექტზე. ამავდროულად, რევოლუციონერები დარწმუნდნენ, რომ აშშ – ს ბაზებისკენ ყველა გზა დაკეტილი იყო.
შტატში მიმდინარე ყველა მოვლენა გადაიცემოდა ეთერში. შედეგად, რევოლუციამ წარმატებით ჩაიარა, რის შედეგადაც მონარქია დაამხეს. ამ მომენტიდან სახელმწიფომ მიიღო ახალი სახელი - ლიბიის არაბული რესპუბლიკა.
გადატრიალებიდან დაახლოებით ერთი კვირის შემდეგ 27 წლის მუამარ კადაფის მიენიჭა პოლკოვნიკის წოდება და დაინიშნა ქვეყნის შეიარაღებული ძალების მეთაურად. ამ წოდებაში ის თავისი დღეების ბოლომდე დარჩა.
Მმართველი ორგანო
ლიბიის ფაქტობრივი ლიდერი გახდა, კადაფიმ წარმოადგინა თავისი პოლიტიკის 5 ფუნდამენტური პოსტულატი:
- ლიბიის ტერიტორიიდან ყველა უცხოური ბაზის გაძევება.
- არაბთა ერთიანობა.
- ეროვნული ერთიანობა.
- პოზიტიური ნეიტრალიტეტი.
- პოლიტიკური პარტიების საქმიანობის აკრძალვა.
გარდა ამისა, პოლკოვნიკმა კადაფმა განახორციელა მრავალი მნიშვნელოვანი რეფორმა, მათ შორის კალენდრის შეცვლა. ახლა, ათვლა დაიწყო წინასწარმეტყველი მუჰამედის გარდაცვალების დღიდან. შეიცვალა თვეების სახელებიც.
ყველა კანონი დაეფუძნა შარიათის პრინციპებს. ამრიგად, სახელმწიფომ დააწესა აკრძალვა ალკოჰოლური სასმელების გაყიდვასა და სათამაშო თამაშებზე.
1971 წელს ლიბიაში ნაციონალიზდა ყველა უცხოური ბანკი და ნავთობკომპანია. ამავე დროს, განხორციელდა ოპოზიციონერების მასშტაბური წმენდა, რომლებიც რევოლუციასა და ამჟამინდელ მთავრობას ეწინააღმდეგებოდნენ. ნებისმიერი იდეა, რომელიც ეწინააღმდეგებოდა ისლამის სწავლებას, აღკვეთილი იყო სახელმწიფოში.
ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ, კადაფმა თავისი პოლიტიკური შეხედულებები დააკავშირა თავის მთავარ ნაშრომში აღწერილ კონცეფციაში - "მწვანე წიგნი". მასში წარმოდგენილი იყო მესამე სამყაროს თეორიის საფუძვლები. პირველ ნაწილში ჩამოყალიბდა ჯამაჰირია - სოციალური სტრუქტურის ფორმა, განსხვავებული მონარქიისა და რესპუბლიკისგან.
1977 წელს ჯამაჰირია მმართველობის ახალ ფორმად გამოცხადდა. ყველა გარდაქმნის შემდეგ შეიქმნა ახალი სამთავრობო ორგანოები: უმაღლესი სახალხო კომიტეტი, სამდივნოები და ბიუროები. მუამარი დაინიშნა მთავარ მდივნად.
მიუხედავად იმისა, რომ ორიოდე წლის შემდეგ კადაფიმ პროფესიონალური სპეციალისტების თანამდებობა დათმო, მას შემდეგ ოფიციალურად ეწოდა ლიბიის რევოლუციის ლიდერი.
კაცი ოცნებობდა ლიბიის გაერთიანებას სხვა არაბულ სახელმწიფოებთან და მუსლიმანურ ქვეყნებს აგიტაციასაც უწევდა დიდი ბრიტანეთისა და ამერიკის წინააღმდეგ საბრძოლველად. იგი სამხედრო დახმარებას უწევდა უგანდას და ერაყის ომში ასევე ირანის მხარეს იყო.
საშინაო პოლიტიკამ მნიშვნელოვანი ცვლილებები განიცადა. რევოლუციის შიშით კადაფიმ აკრძალა ოპოზიციური პლატფორმების შექმნა და ნებისმიერი გაფიცვა. ამავე დროს, მთავრობა მკაცრად აკონტროლებდა მედიას.
იმავდროულად, მუამარმა დიდი გულგრილობა გამოიჩინა განსხვავებული აზრისადმი. ცნობილია შემთხვევა, როდესაც იგი ბულდოზერის საჭეს მიუჯდა და საკუთარი ხელით გაანადგურა ციხის კარიბჭეები, გაათავისუფლა დაახლოებით 400 პატიმარი. პოლიტიკური ბიოგრაფიის წლების განმავლობაში, კადაფიმ თავის პოსტში შესამჩნევი სიმაღლეები მიაღწია:
- გაუნათლებლობის წინააღმდეგ ბრძოლა - აშენდა 220 ბიბლიოთეკა და ორმოცდაათამდე საგანმანათლებლო და კულტურული დაწესებულება, რამაც გაორმაგდა წერა-კითხვის მცოდნე მოქალაქეების რიცხვი.
- სპორტული ცენტრების მშენებლობა.
- ჩვეულებრივი მოქალაქეებისთვის საცხოვრებელი სახლების მშენებლობა და მიწოდება, რომლის წყალობითაც მოსახლეობის 80% -მა შეძლო თანამედროვე ბინების მიღება.
- გრანდიოზული პროექტი "დიდი ადამიანის მიერ შექმნილი მდინარე", ასევე ცნობილი როგორც "მსოფლიოს მერვე საოცრება". დაიგო უზარმაზარი მილსადენი ლიბიის უდაბნოების რეგიონებისთვის წყლის მიწოდებაზე.
მიუხედავად ამისა, მუამარის პოლიტიკა ბევრმა გააკრიტიკა. მისი მმართველობის დროს ქვეყანას მოუწია ჩადისთან კონფლიქტის ატანა, აშშ-ს საჰაერო ძალების საჰაერო დაბომბვა, რომლის დროსაც გარდაიცვალა კადაფის ნაშვილები ქალიშვილი, გაეროს სანქციები თვითმფრინავების აფეთქების გამო და მრავალი სხვა პრობლემა. ამასთან, ლიბიელების უმეტესობისთვის ყველაზე დიდი ტრაგედია მათი ლიდერის მკვლელობა იყო.
პირადი ცხოვრება
კადაფის პირველი ცოლი იყო სკოლის მასწავლებელი და ოფიცრის ქალიშვილი, რომელსაც შეეძინა ვაჟი მუჰამედი. დროთა განმავლობაში წყვილმა განქორწინება გადაწყვიტა. ამის შემდეგ, კაცი დაქორწინდა მკურნალ საფია ფარქაშზე.
ამ კავშირში მეუღლეებს ექვსი ვაჟი და ერთი ქალიშვილი ჰყავდათ. გარდა ამისა, მათ აღზარდეს ნაშვილები შვილი და ქალიშვილი. ბიოგრაფიის წლების განმავლობაში მუამარმა დაწერა რამდენიმე მოთხრობა, მათ შორის "ქალაქი", "ფრენა ჯოჯოხეთში", "დედამიწა" და სხვა.
სიკვდილი
კადაფის ტრაგიკული სიკვდილის წინ, მისი სიცოცხლე 1975-1998 წლებში, სულ მცირე, 7-ჯერ სცადეს. 2010 წლის ბოლოს ლიბიაში სამოქალაქო ომი დაიწყო. ხალხმა პოლკოვნიკის გადადგომა მოითხოვა, საპროტესტო გამოსვლით ქუჩაში გამოვიდნენ.
2011 წლის 20 ოქტომბრის დილას ორგანიზებულმა რაზმებმა თავს დაესხნენ ქალაქ სირტეს, სადაც აიღეს მუამარი. ხალხმა დაჭრილი ადამიანი გარს შემოიარა, დაიწყეს ცაში სროლა და ტყვიამფრქვევის მჭიდი პატიმარს მიაშურეს. კადაფი ამბოხებულებს გონზე მოსვლისკენ მოუწოდებდა, მაგრამ მის სიტყვებს ყურადღება არავინ მიაქცია.
მუამარ კადაფი გარდაიცვალა 2011 წლის 20 ოქტომბერს მისი თანამემამულეების ლინჩის შედეგად. გარდაცვალების დროს ის 69 წლის იყო. სახელმწიფოს ყოფილი მეთაურის გარდა, ტყვედ აიყვანეს მისი ერთი ვაჟი, რომელიც გაურკვეველ ვითარებაში მოკლეს.
ორივეს ცხედარი მოათავსეს სამრეწველო მაცივრებში და გამოფინეს მისურატას სავაჭრო ცენტრში. მეორე დღეს მამაკაცები ფარულად დაკრძალეს ლიბიის უდაბნოში. ასე დასრულდა კადაფის 42 წლიანი მმართველობა.
კადაფის ფოტოები